Чӑваш Республикин вӗренӱ институчӗ «Ҫӗнӗ ҫул саламӗ» акци ирттерессине пӗлтернӗ. Вӑл 2023 ҫулхи раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗнче пуҫланнӑ, 2024 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗччен пырӗ.

Йӗркелӳҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, акцие чӑвашла калаҫакан кирек кам та хутшӑнма пултарать: Ҫӗнӗ ҫул, Сурхури, хӗл ҫинчен сӑвӑ вуласа е юрӑ юрласа видео ҫине ӳкерсе илмелле е открытка хатӗрлемелле те #ҫӗнӗҫулсаламӗ хештегпа «Контактра» хутшӑну тетелӗнчи «Чӑваш чӗлхи – чӗкеҫ чӗлхи» (https://vk.com/club201526545) ушкӑна е Интернетри ытти хутшӑну тетелӗсене (социаллӑ сетьсене) вырнаҫтармалла. Видеоролика маларах палӑртнӑ адреспа лартсан кашни хутшӑнакана сертификат парса чыслӗҫ.

Википедин чӑваш уйрӑмӗнчи статьясен йышӗ ҫак кунсенче 52 пинрен иртрӗ. Хыпара ҫырнӑ чухне пӗтӗмӗшле статьясен шутне 52 023 тесе кӑтартать.

Юлашки вӑхӑтра Википедире шаблонсене аталантараҫҫӗ (ку тӗлӗшпе тутар уйрӑмӗнчи Фархат Фаткуллин пулӑшать), Чӑваш Республикнчи ялсем пирки, тата вӗсенчен тухнӑ ҫыннисем ҫинчен ҫыраҫҫӗ. Фильмсем пирки, тӗрлӗ ӑслӑлӑхри статьясемпе те сахал мар пуянланать. Википедин чӑваш уйрӑмне Раҫҫейӗн инҫетри кӗтесӗсемпе ҫыхӑннӑ статьясем те кӗрсе пыраҫҫӗ. Тӗслӗхрен, нумай пулмасть Балкар драма театрӗ ҫинчен статья хатӗрленӗ.

Чӑвашла уйрӑм 2004 ҫулта ӗҫлеме пуҫланӑ, 2005 ҫулта вара чӑннипе те аталанма пуҫланӑ. Хальхи вӑхӑтра Чӑваш Википелдийӗ кунсерен вуншар ытла статьяпа пуянланса пырать, кашни кун пилӗк ҫынран кая мар хутшӑнакан пӗр тӳрлетӳ те пулин тӑвать. Википедин чӑвашла уйрӑмӗ тӗрлӗ енлӗ статьясемпе пуян: кунта Чӑваш Республикинчи ял-хула пирки те, паллӑ ҫыннисем пирки те, ҫав вӑхӑтрах ӑслӑлӑхӑн тӗрлӗ пайӗсем ҫинчен те вуласа пӗлме пулать. Апла пулин те Википедин чӑваш уйрӑмне пуянлатмалли те чылай-ха. Калӑпӑр, республикӑри нумай ял пирки кӗскен кӑна ҫырнӑ.

Малалла...

chrio.rchuv.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енри ача пахчисенче ӗҫлекен воспитательсем «Шкулчченхи вӗренӳ организацийӗсенче ӗҫ-хӗле чӑвашла йӗркелесси» программӑпа пӗлӗве ӳстермелли курсра вӗреннӗ. Курса Вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедри йӗркеленӗ.

Институтра пӗлтернӗ тӑрӑх, Анна Егорова, Надежда Иванова тата Тамара Артемьева доцентсем ертсе пынипе педагогсем вӗренӳпе воспитани ӗҫ-хӗлне тӑван чӗлхепе йӗркелесе ирттерессин теорипе практика никӗсӗсене тишкернӗ, чӑваш чӗлхин вӑрттӑнлӑхӗсемпе паллашнӑ, шкул ҫулне ҫитмен ачасен чӑвашла пуплевне аталантарас ӗҫре ашшӗ-амӑшӗпе ӗҫлемеллли мелсемпе майсем ҫинчен пӗлнӗ, чӑвашла занятисем ирттерес хӑнӑхусене алла илнӗ.

chrio.rchuv.ruсӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енре «Юмах патӗнче хӑнара» республикӑри конкурс иртӗ. Унта «Родной язык – язык матери» (чӑв. Тӑван чӗлхе — анне чӗлхи) проекта пурнӑҫа кӗртекен шкул ҫулне ҫитменнисен орагнизацисенче вӗренекенсем хутшӑнма пултарӗҫ.

Чӑваш халӑх е литература юмахне чӑвашла лартнӑ ӗҫсен тӑршшӗ 10 минутран вӑрӑм пулмалла мар.

Ролика ӳкерме тата монтаж тума видеокамерӑсемпе, фотоаппаратсемпе, компьютерсемпе палнштесемпе, карас телефонӗсемпе усӑ курма юрать. Видео сасси е унӑн субтитрӗсем чӑвашла пулмалла. Ӗҫсене Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнать.

"Контактри" сӑн

Японири Йуто Хиҫияма Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи халӑхсен чӗлхисене вӗренет. Вӑл чӑваш чӗлхипе те кӑсӑкланать. Вӑл чӑвашла калаҫма та, ҫырма та хӑнӑхнӑ. Ку кӑна мар, пирӗн чӗлхе пирки Японире те каласа кӑтартать.

Йуто «Контактра» халӑх тетелӗнчи страницинче пӗлернӗ тӑрӑх, вӑл ӗнер Японири Киото хулинчи университетра иртнӗ конференцире чӑваш чӗлхи пирки каласа кӑтартнӑ, постер хӑтланӑ. Постера вӑл чӑваш ялавӗн тӗсӗсемпе тата чӑваш орнаменчӗсемпе илемлетнӗ.

Сӑмах май, кӑҫал ҫурла уйӑхӗнче Германире иртнӗ конференцире Йуто чӑваш чӗлхин инфинитив формисем ҫинчен тухса калаҫнӑ.

Раҫҫей Правительствин сайтӗнчи сӑн

Чӑваш Енри икӗ вӗрентекен вӗренӳ тытӑмӗнче Раҫҫей Правительствин премине тивӗҫнӗ. Вӗсем - ЧР Вӗренӳ институчӗн доценчӗ Нина Чернова тата Мускав ҫывӑхӗнчи кӗҫӗн классен учителӗ Людмила Николаева (унччен вӑл Шупашкарти 4-мӗш гимназире нумай ҫул ӗҫленӗ). Премие вӗсем «Чӑваш чӗлхи» вӗренӳ пособийӗсемшӗн тивӗҫнӗ.

Палӑртмалла: кӑҫал 2 миллион тенкӗ премие авторсен 9 ушкӑнӗ (пӗтӗмпе 33 ҫын) илнӗ.

cheb-centr.soc.cap.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӗнчи «Калинушка» хора ҫӳрекен ватӑсем чӑваш спектаклӗсене юратаҫҫӗ.

Валентина Телей музыка ертӳҫи пӗлтернӗ тӑрӑх, театра вӗсем час-часах ҫӳреҫҫӗ. Иртнӗ эрнере, авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, хора ҫӳрекенсем малтан Атӑл хӗррине уҫӑлса ҫӳреме кайнӑ, унтан Чӑваш академи драма театрӗнче Арсений Тарасов хайлавӗпе лартнӑ «Туя туй пек тãвар-и?» камите курнӑ.

«Пирӗн хора ҫӳрекенсенчен нумайӑшӗ чӑвашла ӑнланмасть. Апла пулин те чӑваш спектаклӗсене вӗсем курма кӑмӑлтан ҫӳреҫҫӗ. Репертуара кӗртекен чӑваш юррисене те тӑрӑшсах вӗренеҫҫӗ», – каласа ертӳҫи Валентина Телей.

Ҫӑлкуҫ: «Урал сасси»

Ӗпхӳри ӑслӑлӑхпа технологисен университечӗн Ҫтерлӗри филиалӗнче «Пушкӑрт Республикин Шаран районӗнче пурӑнакан чӑвашсен вырӑнти калаҫӑвӗн словарӗ» ятлӑ словарь пичетленсе тухнӑ. Кун пирки «Урал сасси» хаҫат сайчӗ хыпарлать.

Сӑмах кӗнекине филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Лариса Коротаева доцентпа Елена Ботвинева магистрант хатӗрленӗ. Яваплӑ редактор пулса И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче ӗҫлекен филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Алина Ахвандерова тӑрӑшнӑ. Словаре мӗнпурӗ 400 яхӑн сӑмах кӗнӗ. Вӗсене диалектологи экспедицийӗ вӑхӑтӗнче пухнӑ.

Словаре кӑларма хутшӑннисем ӑсчахсемшӗн, аспирантсемшӗн, магистрантсемшӗн, студентсемпе ытти вулаканшӑн кӑсӑклӑ пуласса шанаҫҫӗ.

cap.ru сӑнӳкечӗкӗ

Шупашкар районӗнчи Мӑналти шкулта ӗҫлекен Анжела Московцева тӑван республикӑмӑр чысне Пӗтӗм Раҫҫей шайӗнче иртекен тӑван чӗлхе учителӗсен конкурсӗнче хӳтӗлӗ. Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем Карачай-Черкесск Республикине пуҫтарӑнӗҫ.

Конкурса хутшӑнакансем хатӗрленӗ видеопаллаштарушӑн халех сасӑлама пулать. Конкурса 104 ҫын, ҫав шутра 72 учительпе 32 воспитатель, хутшӑнать.

Александр Степанов архивӗнчи сӑн

Шупашарти 40-мӗш шкулта чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Александр Марсович Степанов ҫӗнӗ сарӑм шутласа кӑларнӑ. Вӑл пулӑшнипе чӑваш чӗлхине вӗренме пулать. Ку сарӑм - пуҫламӑш классем валли. Александр Марсович ӑна вӗренӳ ӗҫӗнче хута ярасшӑн.

Ку проектпа вӑл «Сквозные Образовательные Траектории» (СОТ) грантсен конкурсне хутшӑнать. Унӑн ӗҫӗ пӗрремӗш турта ҫӗнтернӗ, конкурса малалла хутшӑнать. Иккӗмӗш тура тухнӑ ӗҫсене общество сӳтсе явать. Александр Степановӑн проектне СОТ сайтӗнче вырнаҫтарнӑ, уншӑн сасӑлама пулать.